อนาคตธุรกิจน้ำมันในไทย

เมื่อกล่าวถึง “ธุรกิจน้ำมัน” ในประเทศไทย เรียกได้ว่าตอนนี้เกือบผูกขาดให้กับเจ้ายักษ์ใหญ่ทั้งหลายเลยก็ว่าได้ครับ แต่ทั้งนี้ก็ยังมีพอให้เกิดการแข่งขันต่างๆ ทำให้มีโปรโมชั่นและการแข่งกันทางราคาซึ่งจะเป็นผลดีต่อผู้บริโภคอย่างประชาชนตาดำๆ นั้นเองครับ แต่ถ้าจะให้กล่าวแล้ว..อนาคตธุรกิจน้ำมันของไทยจะเป็นอย่างไรนั้น วันนี้เราจะไปหาคำตอบกันครับ

ทำความรู้จักกับธุรกิจน้ำมันหรือโรงกลั่นน้ำมันกันก่อนครับ

โรงกลั่นน้ำมันเป็นอุตสาหกรรมขนาดใหญ่ ใช้เงินลงทุนสูงเพื่อให้เกิดการประหยัดจากขนาด (Economies of scale) และพึ่งพิงเทคโนโลยีระดับสูง ทำให้มีระยะเวลาคืนทุนนาน การเข้า-ออกจากธุรกิจจึงทำได้ยาก กระบวนการกลั่นน้ำมัน (รูปที่ 1) เป็นการแปรรูปหรือแยกส่วนประกอบน้ำมันดิบเป็นผลิตภัณฑ์ปิโตรเลียมต่างๆ ได้แก่ LPG แนฟทา แก๊สโซลีน น้ำมันก๊าด น้ำมันดีเซล น้ำมันเตา ยางมะตอยและอื่นๆ เพื่อนำไปใช้ตามคุณสมบัติที่ต่างกัน ซึ่งสัดส่วนผลิตภัณฑ์ปิโตรเลียมที่ได้จากการกลั่นขึ้นกับแหล่งผลิตน้ำมันดิบ

โรงกลั่นแบ่งได้เป็น 2 ประเภท คือ โรงกลั่นแบบธรรมดา (Simple refinery) ซึ่งมีกระบวนการกลั่นแบบ Distillation ที่ทำการแยกส่วนประกอบน้ำมันดิบเป็นผลิตภัณฑ์ต่างๆ ตามองค์ประกอบของน้ำมันดิบแต่ละชนิด และโรงกลั่นแบบคอมเพล็กซ์ (Complex refinery) เป็นโรงกลั่นที่มีหน่วยเปลี่ยนสภาพของผลิตภัณฑ์ (Cracking units) เนื่องจากมีต้นทุนการลงทุนสูงกว่า ซึ่งเป็นกระบวนการเพิ่มเติมจากกระบวนการกลั่นแบบ Distillation จึงสามารถปรับปรุงคุณภาพผลิตภัณฑ์น้ำมันชนิดหนักที่มีมูลค่าต่ำให้เป็นน้ำมันชนิดเบาขึ้นที่มีมูลค่าสูงกว่าได้ ทั้งนี้โรงกลั่นน้ำมันแบบคอมเพล็กซ์แต่ละแห่งจะมีความสามารถในการปรับปรุงคุณภาพผลิตภัณฑ์ที่แตกต่างกัน

อนาคตทางธุรกิจน้ำมันของบริษัทยักษ์ใหญ่ในไทย

หากไม่ปรับตัวก็จะดับไป ดังเช่นธุรกิจน้ำมันของยักษ์ใหญ่ทั้งหลายที่พลังงานเชื้อเพลิงจากน้ำมันในสักวันหนึ่งก็จะหมดไป มีการแทนที่ด้วยพลังงานสะอาดและพลังงานจากธรรมชาติมากมายให้ได้เลือกสรรลงทุน กัน นอกจากนี้ยังมีการฉีกแนวแผนการทำธุรกิจไปจากเดิมก็มีเช่นกันครับ วันนี้เราจะขอยกตัวอย่างการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างธรุกิจของ PTT กันครับ

ในอนาคตอันใกล้ เราคงได้เห็น สถานีบริการน้ำมัน PTT Station แปลงร่างจากจุดจ่ายน้ำมัน จุดพักรถ ที่แวะเข้าห้องน้ำเป็นแพลตฟอร์มที่ผสมผสานธุรกิจน้ำมันและค้าปลีก เข้าไว้ด้วยกัน เพื่อตอบโจทย์ไลฟ์สไตล์ของผู้คน ที่ยังต้องเดินทางอย่างไร้ขีดจำกัด

จะเห็นว่า เมื่อเร็ว ๆ นี้ OR เพิ่งประกาศซื้อหุ้น “โอ้กะจู๋” ร้านอาหารเพื่อสุขภาพชื่อดังจากเชียงใหม่ ในสัดส่วน 20% พร้อมวางแผนขยายสาขาร้านโอ้กะจู๋ ในสถานีบริการน้ำมัน PTT Station รวมถึงจำหน่ายอาหารแบบ Grab & Go ผ่าน Café Amazon ในเขตกรุงเทพฯ และปริมณฑล และภาคเหนือ นอกจากนี้ยังจับมือกับ LINE MAN Wongnai​ ลุยโมลเดล Cloud Kitchen ในสถานีบริการน้ำมัน อีกด้วย

พลังงานทดแทนที่จะกำลังจะเป็นเทรนในอนาคต

●พลังงานน้ำ พลังงานน้ำเป็นพลังงานทดแทนจากธรรมชาติที่สร้างได้จากอ่างเก็บน้ำหรือเขื่อน โดยอาศัยหลักการเคลื่อนที่ของน้ำที่จะเคลื่อนที่จากที่สูงลงสู่ที่ต่ำ โดยในขั้นตอนแรกจะเป็นการกักเก็บน้ำไว้ในอ่างเก็บน้ำหรือเขื่อนเพื่อสะสมพลังงานศักย์ และเมื่อได้ปริมาณน้ำตามที่ต้องการแล้ว จึงทำการเปิดประตูน้ำให้น้ำไหลออกมาเพื่อหมุนใบพัดของกังหันน้ำและเครื่องปั่นไฟฟ้าหรือเครื่องกำเนิดไฟฟ้าในโรงไฟฟ้าพลังน้ำด้วยพลังงานจลน์ และได้มาซึ่งพลังงานไฟฟ้าในท้ายที่สุด สำหรับประเทศไทยแล้ว พลังงานไฟฟ้าที่ได้จากน้ำ (Hydroelectricity) ถือเป็นพลังงานหมุนเวียนที่ผลิตได้มากกว่าพลังงานรูปแบบอื่น ๆ

●พลังงานลม  พลังงานลมเป็นอีกหนึ่งพลังงานสะอาดที่ใช้แล้วไม่หมดไป เราสามารถผลิตกระแสไฟฟ้าจากพลังงานลมได้ด้วยการใช้กังหันลมในการเปลี่ยนพลังงานจลน์ที่เกิดจากการเคลื่อนที่ของลม จากนั้นจึงเปลี่ยนเป็นพลังงานกลอีกทอดหนึ่งเพื่อใช้ในการหมุนเครื่องกำเนิดไฟฟ้าและเปลี่ยนพลังงานกลเป็นพลังงานไฟฟ้าต่อไป ส่วนแล้วใหญ่มักผลิตได้ตามพื้นที่เนินเขา ภูเขาในพื้นที่ห่างไกล หรือชายฝั่งทะเล ซึ่งจะมีทั้งลมทะเลและลมนอกชายฝั่ง ปัจจุบันอาจพบในรูปแบบของทุ่งกังหันลม แต่สำหรับในประเทศไทยเองจะมีอุปสรรคในด้านของความเร็วลม ทำให้ยังไม่สามารถดึงศักยภาพในการใช้ประโยชน์จากพลังงานลมได้เต็มที่

●พลังงานแสงอาทิตย์  พลังงานแสงอาทิตย์เป็นทางเลือกพลังงานสะอาดที่ใช้ประโยชน์จากแหล่งพลังงานธรรมชาติอย่างแสงอาทิตย์ ซึ่งเป็นทรัพยากรที่มีมากที่สุดของโลกอย่างหนึ่งเพื่อนำมาแปรรูปเป็นพลังงานด้วยระบบโซลาร์เซลล์ที่จะทำหน้าที่ในการเปลี่ยนพลังงานแสงอาทิตย์ให้เป็นพลังงานไฟฟ้า ซึ่งมีตั้งแต่ระบบโซลาร์รูฟที่นิยมใช้ในระดับครัวเรือนไปจนถึงระบบโซลาร์ฟาร์มหรือโรงผลิตไฟฟ้าด้วยเซลล์แสงอาทิตย์ นอกจากพลังงานไฟฟ้าแล้ว พลังงานแสงอาทิตย์ยังสามารถนำไปแปรรูปเป็นพลังงานความร้อนได้อีกด้วย

และนี้คือข้อมูลเกี่ยวกับ “อนาคตธุรกิจน้ำมันในไทย” ที่เราได้รวบรวมมากฝากท่านผู้อ่านกันในวันนี้ครับ หวังว่าจะเป็นประโยชน์ให้กับทุก ท่านกันนะครับ